Εκπαιδευτικό έργο “Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο”

Σκοπός Έργου:

Eνίσχυση της ελληνομάθειας παιδιών προσφύγων / μεταναστών μέσα από εκπαιδευτικές δράσεις, προκειμένου να ανταποκριθούν στην καθημερινή επικοινωνία, τις απαιτήσεις του σχολείου, και, ταυτόχρονα, να κατανοήσουν την ελληνική πραγματικότητα. 

Περιγραφή Προγράμματος:

«Το έργο «Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο»  υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, με φορέα διαχείρισης το Σωματείο «Ελληνικό Παιδικό Μουσείο».
To έργο αποσκοπεί στην ενίσχυση της ελληνομάθειας παιδιών προσφύγων / μεταναστών μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα, προκειμένου να ανταποκριθούν στην καθημερινή επικοινωνία και να κατανοήσουν την ελληνική πραγματικότητα καθώς και να συμβάλει στη μείωση του πολιτιστικού κενού που βιώνουν τα συγκεκριμένα παιδιά.

Στον επιστημονικό κλάδο της Διδασκαλίας των Ξένων Γλωσσών τα τελευταία χρόνια προκρίνεται η task-based approach, δηλαδή η διδασκαλία μέσω στοχευμένων δραστηριοτήτων, οι οποίες προσομοιάζουν σε πραγματικές επικοινωνιακές καταστάσεις και δίνουν έμφαση στην επικοινωνιακή λειτουργία της γλώσσας, δηλαδή την εξοικείωση του μαθητή με λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται στην καθημερινότητά του.  Τέτοιου είδους δραστηριότητες (tasks), ανάλογα με το γλωσσικό επίπεδο του μαθητή, μπορεί να είναι π.χ. παιχνίδι ρόλων, η εκτέλεση μιας συνταγής μαγειρικής, μια κατασκευή.

Επίσης, το συγκεκριμένο έργο καλείται να συνεισφέρει στην ισότιμη συμμετοχή στα πολιτιστικά αγαθά για όλα τα παιδιά (Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Παιδιού ,1989, Διακήρυξη της Σαλαμάνκα ,UNESCO 1994, Οδηγία του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, 77/486/ΕΟΚ)

Τα εκθέματα και οι συλλογές του Παιδικού Μουσείου της Αθήνας αποτελούν κατάλληλο περιβάλλον για την υλοποίηση τέτοιων δράσεων, καθώς προσομοιάζουν στον πραγματικό κόσμο, είναι διαδραστικά και ευνοούν την ενεργό συμμετοχή.

Οι επωφελούμενοι είναι  παιδιά πρόσφυγες και μετανάστες (5-15 χρόνων), που ζουν στην Αθήνα και είτε πηγαίνουν σχολείο (σε διαπολιτισμικό ή τυπικό) είτε φιλοξενούνται σε οργανωμένες δομές προσφύγων.

Τα εκπαιδευτικά προγράμματα λαμβάνουν χώρα στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας και συγκεκριμένα στα εκθέματα

«Το ΑΒητάρι της διατροφής»,

«Κουζίνα, ανακαλύπτω τον κόσμο του μπισκότου»,

«Σοφίτα»,

«Γεια σου Πυθαγόρα»

και δεν έχουν οικονομική συμμετοχή ενώ επιδοτείται και μέρος των μεταφορικών εξόδων.

Πρόγραμμα Active citizens fund:
Το πρόγραμμα Active citizens fund, ύψους € 13,5 εκ, χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία και είναι μέρος του χρηματοδοτικού μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) περιόδου 2014 – 2021, γνωστού ως EEA Grants. Το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση και την ενίσχυση της βιωσιμότητας της κοινωνίας των πολιτών και στην ανάδειξη του ρόλου της στην προαγωγή των δημοκρατικών διαδικασιών, στην ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Περισσότερες πληροφορίες: www.activecitizensfund.gr

Διαχειριστής Επιχορήγησης:

Τη διαχείριση της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund για την Ελλάδα έχουν αναλάβει από κοινού το Ίδρυμα Μποδοσάκη και το SolidarityNow.

Σχετικά με το Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του ΕΟΧ:
Η Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και η Νορβηγία υπέγραψαν το 1992 Σύμφωνο Συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, δημιουργώντας τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ). Ο Χρηματοδοτικός Μηχανισμός ΕΟΧ, γνωστότερος ως EEA Grants, είναι ένα εργαλείο χρηματοδοτικής ενίσχυσης που δημιουργήθηκε από τις τρεις αυτές χώρες και είναι διαθέσιμο σε 15 χώρες-μέλη της ΕΕ, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα.
Περισσότερες πληροφορίες: www.eeagrants.org /  www.norwaygrants.org

Σχετικά με το Ίδρυμα Μποδοσάκη:
Το Ίδρυμα Μποδοσάκη ιδρύθηκε το 1972 από τον Πρόδρομο – Μποδοσάκη Αθανασιάδη, ο οποίος αποφάσισε να διαθέσει την περιουσία του για την προώθηση της εκπαίδευσης, της υγείας και της προστασίας του περιβάλλοντος. Επιπλέον, το Ίδρυμα υποστηρίζει ΜΚΟ που εργάζονται με κοινωνικά ευπαθείς ομάδες. Το Ίδρυμα Μποδοσάκη έχει βαθιά γνώση του κοινωφελούς μη κερδοσκοπικού τομέα στην Ελλάδα και από τη στιγμή της ίδρυσής του ως σήμερα έχει διαχειριστεί περισσότερα από €450 εκατομμύρια, που έχουν δαπανηθεί δίνοντας έμφαση στη μείωση της ανισότητας των ευκαιριών, στην εκπαίδευση των νέων, στη βελτίωση ιατρικών και ερευνητικών υποδομών και στην προώθηση της προστασίας του περιβάλλοντος.
Δείτε περισσότερα στο www.bodossaki.gr

Σχετικά με το SolidarityNow:
Το SolidarityNow (SN) είναι ένας μη κυβερνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 2013 για να ανταποκριθεί στις ανάγκες και να διασφαλίσει τα δικαιώματα των πιο ευπαθών και περιθωριοποιημένων ομάδων, χωρίς διάκριση. Τα κεντρικά γραφεία του οργανισμού βρίσκονται στην Αθήνα, ενώ εκτεταμένες δράσεις
υλοποιούνται στη Θεσσαλονίκη και στην υπόλοιπη χώρα. Όραμα του οργανισμού είναι να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων και να τους ενδυναμώσει ώστε να διεκδικήσουν μια δικαιότερη κοινωνία χωρίς
αποκλεισμούς. Το όραμα γίνεται πράξη μέσα από τρεις βασικούς στρατηγικούς πυλώνες: α) Προάσπιση της ασφάλειας και προστασίας, β) Υποστήριξη των ευκαιριών βιοπορισμού και της ένταξης στην αγορά εργασίας, γ) Ενίσχυση της ανεξαρτησίας της κοινωνίας των πολιτών και προάσπιση των αξιών μιας ανοιχτής κοινωνίας.
Το SolidarityNow έχει υποστηρίξει μέχρι σήμερα 300.000 ανθρώπους, τόσο μέσω της απευθείας υλοποίησης προγραμμάτων όσο και μέσω δωρεών για την στήριξη δράσεων της κοινωνίας των πολιτών. Μέσω των δωρεών του, το SN έχει μέχρι σήμερα υποστηρίξει οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την υλοποίηση 73 προγραμμάτων, συνολικού ύψους 14,4 εκ. ευρώ.
Δείτε περισσότερα https://www.solidaritynow.org/

Υπεύθυνος έργου: Έβελυν Μπανάκα, [email protected],  (+30) 2103312995 ext. 122

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Πιλοτικά εκπαιδευτικά προγράμματα

Ομάδες παιδιών ηλικίας 12-15 χρόνων από τη Δομή Φιλοξενίας «Φοίβος» της ΜΚΟ ΖΕΥΞΙΣ

και Α΄ Δημοτικού από το Διαπολιτισμικό Δημοτικό Σχολείο Π. Φαλήρου

έλαβαν μέρος στα πιλοτικά εκπαιδευτικά προγράμματα στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας κατά την περίοδο Φεβρουαρίου – Απριλίου 2022.

Εκπαιδευτικά προγράμματα

Μετά από την ολοκλήρωση των πιλοτικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, κατά την περίοδο Μαΐου – Δεκεμβρίου 2022, συνεχίζεται η υλοποίηση προγραμμάτων με θέμα «Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο» στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας για ομάδες παιδιών και εφήβων, πρόσφυγες και μετανάστες (5-15 χρόνων) που ζουν στην Αθήνα και είτε πηγαίνουν σχολείο (διαπολιτισμικό ή τυπικό) είτε φιλοξενούνται σε οργανωμένες δομές προσφύγων. 

Ομάδα παιδιών από DRC-Danish Refugee Council Greece

Ολοκλήρωση εκπαιδευτικού έργου «Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο» για ομάδες παιδιών και εφήβων, πρόσφυγες και μετανάστες, στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας

Το Σωματείο «Ελληνικό Παιδικό Μουσείο» στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, σχεδίασε  και  υλοποίησε  το εκπαιδευτικό πρόγραμμα  «Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο», κατά την περίοδο  Σεπτεμβρίου 2021 – Μαρτίου 2023.

Το πρόγραμμα αναπτύχθηκε για  ομάδες παιδιών και εφήβων, πρόσφυγες και μετανάστες (5-15 χρόνων) που ζουν στην Αθήνα και είτε πηγαίνουν σχολείο (διαπολιτισμικό ή τυπικό) είτε φιλοξενούνται σε οργανωμένες δομές προσφύγων. 

Σκοπός του προγράμματος ήταν η ενίσχυση της ελληνομάθειας παιδιών προσφύγων / μεταναστών προκειμένου να ανταποκριθούν στην καθημερινή επικοινωνία τους και να κατανοήσουν την ελληνική πραγματικότητα.

Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία μέσα στα διαδραστικά εκθέματα του Παιδικού Μουσείου της Αθήνας, συμμετέχοντας βιωματικά, αξιοποιώντας τις συλλογές και αλληλεπιδρώντας με τους ερμηνευτές του μουσείου να εξοικειωθούν με την ελληνική γλώσσα και να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους.

Κάθε ομάδα παιδιών συμμετείχε σε 4 ξεχωριστά εκπαιδευτικά προγράμματα.

Συνολικά 50 ομάδες παιδιών έλαβαν μέρος σε 200 εκπαιδευτικά προγράμματα.

Κάθε ομάδα επισκέφθηκε το Μουσείο δύο φορές και κάθε φορά έλαβε μέρος διαδοχικά σε δύο προγράμματα.

750 παιδιά από 43 χώρες,

78 εκπαιδευτικοί και ενήλικες συνοδοί

από 10 δημοτικά σχολεία και 7 δομές και φορείς φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών

28 εθελοντές υποστήριξαν το έργο σε όλα τα στάδια του, μελέτη, σχεδιασμός, υλοποίηση.

Ενδεικτικές αξιολογήσεις εκπαιδευτικών / υπεύθυνων φορέων

που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα:

Tα στοιχεία του προγράμματος που μου άρεσαν ήταν:

«…η συνεργατικότητα, ο βιωματικός χαρακτήρας, η διάδραση με τα αντικείμενα, ο ενεργός ρόλος των παιδιών, η ποικιλία των δραστηριοτήτων, η προσαρμογή στις γλωσσικές δυνατότητες, η καλλιέργεια αυτενέργειας και αυτοεκτίμησης, ο σεβασμός του πολιτιστικού υποβάθρου των παιδιών…»

«…ότι τα παιδιά είχαν άμεση επαφή με αντικείμενα του παρελθόντος και μέσω της φαντασίας τους ταξίδεψαν στο παρελθόν με παιγνιώδη τρόπο…»

«…ότι ήταν διαδραστικό, με ενδιαφέρον περιεχόμενο και με δυνατότητα συνεργασίας ανάμεσα στους μαθητές…»

«… ότι υπήρχε προσβασιμότητα σε άτομα με κινητικές δυσκολίες, έδινε δυνατότητα συμμετοχής σε όλους, ακόμη και σε μαθητές που δεν μιλούσαν την ελληνική γλώσσα…»

«… ότι βοήθησε τα παιδιά να ξεκλειδώσουν, να μιλήσουν, να γράψουν και να περιγράψουν…»

Tο Ελληνικό Παιδικό Μουσείο ευχαριστεί

• τους χρηματοδότες και τους διαχειριστές της επιχορήγησης του προγράμματος Active citizens fund που υποστήριξαν την υλοποίησή του,

• τους εκπαιδευτικούς και τους υπεύθυνους φορέων που συμμετείχαν με τις ομάδες τους,
• τους εθελοντές του Μουσείου για την προσφορά τους
•  τη διεπιστημονική ομάδα σχεδιασμού και υλοποίησης
• τα παιδιά για την πολύτιμη και ενεργό συμμετοχή τους

Το πρόγραμμα «Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο»  θα συνεχίσει να είναι διαθέσιμο στους εκπαιδευτικούς και τα παιδιά που επιθυμούν να το αξιοποιήσουν για μάθηση και παιχνίδι μέσα στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας.

Ευχαριστούμε την Ε.Π., εκπαιδευτικό Δημοτικού Σχολείου Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης που μοιράστηκε μαζί μας την εμπειρία της από τη συμμετοχή των μαθητών και των μαθητριών της στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Μαθαίνω ελληνικά …στο μουσείο”

  “…Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Α΄ τάξης του σχολείου μας (Δημοτικό Σχολείο Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης Π. Φαλήρου) είχαν την ευκαιρία να επισκεφτούν το Παιδικό Μουσείο της Αθήνας στα πλαίσια του προγράμματος “Μαθαίνω ελληνικά στο μουσείο”. Πριν περάσουμε όμως στο θέμα μας, δύο-τρεις πληροφορίες, προκειμένου να γίνει αντιληπτή η ουσία αυτής της επίσκεψης και η σημασία αυτής για τους μαθητές και τις μαθήτριες μας.

    Αξίζει να σημειωθεί ότι το σχολείο μας φιλοξενεί στην πλειοψηφία του πρόσφυγες και μετανάστες, όπου ο μεγαλύτερος αριθμός αυτών προέρχονται από την Τουρκία, αρκετοί από Ιράν, Ιράκ, Συρία, Γεωργία, Αφγανιστάν, Λιβύη, Τυνησία, Μολδαβία, Ρωσία, Αλβανία, Αίγυπτο, Κίνα και πλέον αρκετά παιδιά έρχονται καθημερινά από Ουκρανία. Επιπλέον πολλά εξ αυτών φιλοξενούνται σε δομές και φυσικά δεν βιώνουν την καθημερινότητα μιας παραδοσιακά δομημένης οικογένειας για πολλούς και ποικίλους λόγους. Φυσικά υπάρχουν και μαθητές και μαθήτριες μας που βρίσκονται με ολόκληρη την οικογένεια τους εδώ, με γονείς όμως που εξαιτίας της γραφειοκρατίας της χώρας μας, περιορίζονται στο να εργάζονται και στον χρόνο που απομένει να κυνηγάνε τα έγγραφα που χρειάζονται για να φύγουν στο εξωτερικό… Βέβαια υπάρχουν και παιδιά με ενωμένη την οικογένεια τους ή έστω με τα περισσότερα μέλη αυτής κοντά τους. Σε όλες τις περιπτώσεις υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής, η γλώσσα. Ευτυχώς μεγάλο μέρος αυτών γνωρίζουν αγγλικά. Όλα τα προαναφερθέντα, συνεπάγονται μια σειρά από δυσκολίες προσαρμογής, ένταξης, κοινωνικοποίησης κ.λπ. για τα παιδιά μέσα στο σχολείο, αλλά και για τους εκπαιδευτικούς στην προσπάθειά τους να τα προσεγγίσουν και να τα αγκαλιάσουν, προσπαθώντας από κοινού να ξεπεραστούν οι όποιες δυσκολίες προκύπτουν, που ελάχιστα κοινά έχουν με τα γενικά τυπικά σχολεία. 

     Όλο το παραπάνω πλαίσιο, επί της αρχής, μας προδιαθέτει να αντιληφθούμε ότι η πρόσβαση σε εξωτερικές δραστηριότητες πλην του σχολείου, συγκριτικά με άλλα παιδιά της ηλικίας τους είναι πολύ περιορισμένη, έως και μηδαμινή για ένα αξιοσημείωτο ποσοστό αυτών. Επιπλέον, δεδομένης της ιδιαιτερότητας της κάθε οικογένειας, εξαιτίας μεταξύ άλλων και των κοινωνικοοικονομικων παραγόντων, γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι τα παιδιά αυτά έχουν περιορισμένες ευκαιρίες να επισκεφτούν ένα μουσείο, μια θεατρική παράσταση ακόμα και έναν κινηματογράφο. Λαμβάνοντας υπόψη την αντικειμενική δυσκολία της γλώσσας σε συνδυασμό με το διαφορετικό πολιτισμικό κεφάλαιο της κάθε χώρας και των ανθρώπων της, γνωρίζουμε εκ των προτέρων οι εκπαιδευτικοί του σχολείου, ότι πιθανό να είναι η μοναδική ευκαιρία για ορισμένα παιδιά του σχολείου μας να επισκεφτούν ένα μουσειακό περιβάλλον, να παρακολουθήσουν μια παράσταση με μια σχετική καθοδήγηση, γενικότερα να αντιληφθούν την εκπαιδευτική διαδικασία και έξω από τα στενά όρια του σχολείου. 

     Για τον λόγο αυτό, όταν ήρθαμε σε επικοινωνία με το Παιδικό Μουσείο και μας γνωστοποίησαν το πιλοτικό πρόγραμμα “Μαθαίνω ελληνικά στο μουσείο” ήμασταν τόσο χαρούμενοι-ες όλοι και όλες γιατί πραγματικά ήταν λες και κάποιος μας έκανε ένα δώρο τέλειο και προσαρμοσμένο πλήρως στις ανάγκες των μαθητών και των μαθητριών μας. Με απόλυτη συνεργασία και τρομερά ευχάριστο κλίμα, επισκέφτηκαμε τον χώρο παρακολουθώντας ανά ομάδες το πρόγραμμα  όπως μας το διαμόρφωσαν οι υπεύθυνες κυρίες του μουσείου. 

     Τα παιδιά με το πρόγραμμα της “σοφίτας” ήρθαν σε επαφή με το λαογραφικό στοιχείο, ζωγράφισαν, μάθανε έννοιες και καινούριο λεξιλόγιο, αναγνώρισαν αντικείμενα και τα πρόφεραν στη γλώσσα τους καταλήγοντας συχνά σε κοινές λέξεις με τα ελληνικά! Μέσω της ζωγραφικής των υλικών, προχώρησαν στη σύνδεση με τη γραφή της αντίστοιχης λέξης και φυσικά παίξανε και προχώρησαν σε παιχνίδι ρόλων!

     Στα μαθηματικά χρησιμοποίησαν ακόμα και το σώμα τους για να φτιάξουν γεωμετρικά σχήματα, ενισχύοντας το αίσθημα της συνεργασίας παρά τις διαφορετικές γλώσσες και τις πιθανές δυσκολίες. Έφτιαξαν ακόμα και βραχιόλια και κοσμήματα με γεωμετρικά σχήματα και γεμάτα καμάρι και χαρά, τα φορούσαν όλη τη βδομάδα στο σχολείο και φυσικά στην επόμενη επίσκεψη στο μουσείο! και όλα αυτά χάρη στο “Γεια σου Πυθαγόρα!”.

     Με το “αλφαβητάρι της διατροφής” το παιχνίδι ρόλων στο σούπερ μάρκετ, με τα ζυμαρικά, τα φρούτα, τα λαχανικά, τα ψάρια, τα όσπρια απογειώθηκε ενώ φυσικά η γλώσσα τους “λύθηκε” ζητώντας το …τάδε για να μαγειρέψουν το .. τάδε! Σε όλο αυτό συνέβαλε φυσικά ο απόλυτος εναρμονισμος του προγράμματος και τα στάδια σχεδιασμού του. Η λίστα, η περιγραφή των αναγκών, η πυραμίδα της διατροφής παίξανε σημαντικό ρόλο στην κατανόηση λέξεων και φράσεων που επέτρεψε στα παιδιά να προσεγγίσουν καλύτερα τον χώρο!

     Τέλος στην Κουζίνα, με τα υπέροχα εργαλεία, απαραίτητο εξοπλισμό και ρούχα τα παιδιά φτιάξανε γεμάτα περηφάνεια τα δικά τους μπισκότα. Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ δεν ήταν όλα γνωστά στα ελληνικά, ακολουθώντας το ένστικτό τους προχωρούσαν στις σωστές οδηγίες, συνδυάζοντάς τες με νέες λέξεις και φράσεις! Ο ενθουσιασμός τους ήταν τόσο μεγάλος που παρά το γεγονός ότι ζωγραφισαμε τα υλικά, τα ίδια επέμειναν να τα γράψουμε στα ελληνικά για να τα δείξουν στους γονείς τους!

     Δε θα μπορούσε να γίνει καλύτερη προσέγγιση των εννοιών και των δυνατοτήτων του χώρου. Πραγματικά βιώσαμε ένα ιδιαίτερο φιλόξενο πρόγραμμα, ας μας επιτραπεί να το περιγράψουμε έτσι, με μια στήριξη, ούτε καν συνεργασία, στήριξη από τις υπεύθυνες του μουσείου με τρομερή διάθεση και κατανόηση στις δυσκολίες μας. Τα παιδιά φυσικά δεν σταμάτησαν να το αναφέρουν μέχρι το τέλος της χρονιάς, ενώ συχνά έλεγαν πότε θα ξαναπάμε..; Μια μοναδική εμπειρία που πραγματικά ευχόμαστε όσο το δυνατόν περισσότερα σχολεία να τη βιώσουν!! Η εκπαιδευτική προσέγγιση του μουσείου, δίνοντας την εντύπωση στα παιδιά ότι πρόκειται για ένα διαρκές παιχνίδι, τα βοήθησε να ξεκλειδώσουν και να μιλήσουν, να γράψουν και να περιγράψουν. Το μουσείο δέχτηκε τα παιδάκια μας χωρίς κανέναν περιορισμό, κανέναν διαχωρισμό και φυσικά τα ίδια ένιωσαν ότι τα αγκάλιασαν και ότι ήταν αποδεκτά, κάτι το οποίο θεωρούμε αυτονόητο, δεν ισχύει όμως πάντα σαν γενικός κανόνας…

Το ευχαριστώ είναι λίγο από πλευράς μας, μιας και οφείλουμε ένα κομμάτι από το καθημερινό χαμόγελο των παιδιών μας και σε αυτό το πρόγραμμα!!!”