Εκθέματα
Τι σημαίνει «Έκθεμα» σε ένα Παιδικό Μουσείο;
Τα εκθέματα σε ένα Παιδικό Μουσείο είναι τρισδιάστατα περιβάλλοντα που δίνουν στον επισκέπτη τη δυνατότητα να ασχοληθεί με τη θεματική που πραγματεύονται, με συμμετοχικό τρόπο μέσα από τη χρήση αντικειμένων.
Μελετώντας το ιστορικό ανάπτυξης των εκθεμάτων του Παιδικού Μουσείου, διαπιστώνεται ότι ο σχεδιασμός και η δημιουργία τους έχουν ως αφετηρία τους ακόλουθους άξονες:
- Την αποστολή του – να βοηθήσει κάθε παιδί να κατανοήσει και να χαρεί τον κόσμο μέσα στον οποίο ζει.
- Τις δυνατότητες και τους περιορισμούς του κτιρίου – π.χ. μεγάλοι ενιαίοι χώροι.
- Τις συλλογές – π.χ. εντοιχισμένος και κινητός οικιακός εξοπλισμός για το έκθεμα «Κουζίνα», γεωμετρικά όργανα για το έκθεμα «Γεια σου, Πυθαγόρα»
- Τα εκπαιδευτικά προγράμματα – π.χ. το εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε εργοστάσιο σοκολατοποιίας αποτέλεσε την αφετηρία για το έκθεμα «Εργοστάσιο».
- Την επικαιρότητα – π.χ. το έκθεμα «Μετρό» δημιουργήθηκε παράλληλα με τις εργασίες του Μετρό στο κέντρο της Αθήνας.
- Το αναλυτικό πρόγραμμα – π.χ. το έκθεμα «Ανακαλύπτω τον εαυτό μου» συνδέθηκε άμεσα με τις ανάγκες του μαθήματος Μελέτη Περιβάλλοντος.
- Τη διεπιστημονική σύσταση της ομάδας εργασίας – εκτός από τους παιδαγωγούς, στις ομάδες συμμετείχαν ειδικοί επιστήμονες ή επαγγελματίες, σχεδιαστές ή κατασκευαστές.
- Την επαναχρησιμοποίηση υλικών και αντικειμένων, υποστηρίζοντας την προστασία του περιβάλλοντος και την ανακύκλωση στην πράξη.
- Τους κανόνες ασφαλείας για την πρόληψη ατυχημάτων, όπως για π.χ. ασφαλή υλικά, μη τοξικά χρώματα, στρογγυλεμένες «γωνίες».
- Τη συνεργασία με ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς σε επίπεδο χρηματοδότησης.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΚΘΕΜΑΤΟΣ:
Ομάδα σχεδιασμού & υλοποίησης:
* Σοφία Ρωκ-Μελά, Παιδαγωγός με ειδίκευση στα μουσεία, Ιδρύτρια ΕΠΜ
* Ζαμπέλ Μουρατιάν , Εκπαιδευτικός – Μουσειολόγος, Σύμβουλος Διοίκησης & Εκπαίδευσης ΕΠΜ
* Μάρω Γούναρη, Υπεύθυνη Εκπαιδευτικού Έργου ΕΠΜ
* Φανή Λαμπαδαρίου , Υπεύθυνη Εκθεσιακού ΕΠΜ
* Έβελυν Μπανάκα, Τμήμα Διοίκησης ΕΠΜ
* Δήμητρα Καβαλιέρου, Τμήμα Προμηθειών ΕΠΜ
* Παύλος Αραβαντινός, Αρχιτέκτονας
ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΑΕΜ
* Δέσποινα Παναγιώτου, Αρχ.Μηχανικός Ε.Μ.Π., Αρχ. Τοπίου Α.Π.Θ.
DMD TEAM O.E.
* Παυλίνα Αλεξανδροπούλου, pi beliefs, οπτική επικοινωνία περιβάλλοντος & πολιτισμού
Σύμβουλοι:
* Ελένη Γερουλάνου, Διευθύντρια Νηπιαγωγείου Σχολής Μωραΐτη, Συγγραφέας, Ιδρύτρια «Library4all”
* Δέσποινα Καλεσοπούλου, Αρχαιολόγος-Μουσειολόγος στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
* Κάρεν Σιώτη-Wolf, Καθηγήτρια Προσχολικής Αγωγής
Χορηγός: ΑΒ Βασιλόπουλος
Σκοπό του εκθέματος αποτελεί η ευαισθητοποίηση των παιδιών στην ισορροπημένη διατροφή, στην απόκτηση καταναλωτικής συνείδησης και στην ανάπτυξη της κριτικής ικανότητάς τους, ώστε να διαμορφώσουν τον γνωστικό, συναισθηματικό και κινητικό τους κόσμο, μέσα από το παιχνίδι. Στη μικρογραφία μιας υπεραγοράς (super market) με τμήματα όπως φούρνος, κρεοπωλείο, ιχθυοπωλείο, μανάβικο και βασικά τυποποιημένα προϊόντα μικροί και μεγάλοι παίζουν ρόλους και γίνονται καταστηματάρχες, υπάλληλοι ή πελάτες, συνεργάζονται, επικοινωνούν μεταξύ τους και περνούν ποιοτικό χρόνο.
Στο έκθεμα «Η Κουζίνα» τα παιδιά χρησιμοποιούν αυθεντικά αντικείμενα και πειραματίζονται με πρώτες ύλες και συνταγές. Συνεργάζονται, μαγειρεύουν και γεύονται τα αποτελέσματα της δημιουργικότητάς τους.
Χορηγός: E.I. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε.
- Νέο έκθεμα “Οδηγώ και περπατώ με ασφάλεια”
Το έκθεμα εστιάζει στη μάθηση και την ανάπτυξη της γνώσης, της επίγνωσης, των δεξιοτήτων και συμπεριφορών, που είναι απαραίτητες για την ασφαλή συμμετοχή στην οδική ασφάλεια.
Η Κυκλοφοριακή αγωγή και ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας αποτελούν το θέμα του νέου εκθέματος. Οι εταιρίες «Αττική Οδός» και «Αττικές Διαδρομές» μοιράστηκαν το κοινό όραμά τους με το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, για τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας, με την προώθηση της κουλτούρας της οδικής ασφάλειας στην κοινωνία από μικρές ηλικίες. Μια διεπιστημονική ομάδα εργασίας, με παιδαγωγούς και μουσειολόγους από το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο και συγκοινωνιολόγους από τις εταιρίες «Αττική Οδός Α.Ε.» και «Αττικές Διαδρομές Α.Ε.» ολοκλήρωσαν μια άρτια μελέτη εκθέματος, με τις πιο υψηλές προδιαγραφές. Δρόμοι, πεζοδρόμια, διαβάσεις, φανάρια, σήματα της τροχαίας, ένα κουβούκλιο τροχονόμου με τη στολή και τα γάντια του, μια στάση λεωφορείου, ένα ολόκληρο εργοτάξιο με εργαλεία, στολές εργασίας και υλικό οδοποιίας καθώς και αυτοκίνητα με χώρο στάθμευσης συνθέτουν ένα τρισδιάστατο περιβάλλον που προσομοιάζει σε σύγχρονο δίκτυο κυκλοφορίας.
Το έκθεμα απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας από 3 έως 12 ετών, σχολικές ομάδες και οικογένειες. Μικροί και μεγάλοι έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν σε ρόλους πεζών, οδηγών επιβατικών οχημάτων, ασθενοφόρου, πυροσβεστικού ή λεωφορείου, τροχονόμων, εργατών οδοποιίας ή οδοκαθαριστών, να εκπαιδευτούν στην κυκλοφοριακή συμπεριφορά, ώστε να αποκτήσουν ασφαλείς συνήθειες οδικής κυκλοφορίας.
Χορηγός: Αττική Οδός & Αττικές Διαδρομές
Ο «Παιχνιδότοπος» σχεδιάστηκε για βρέφη μέχρι 3 ετών και τους συνοδούς τους. Σε ένα ασφαλές περιβάλλον τα βρέφη ανακαλύπτουν παιχνίδια και συμμετέχουν σε δραστηριότητες που συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους αλλά και στην εξοικείωσή τους με το μουσείο.
Στο έκθεμα «Μέσα στο νερό» οι επισκέπτες- μικροί και μεγάλοι- πειραματίζονται με σαπούνι και νερό και φτιάχνουν φυσαλίδες. Παίζοντας, δημιουργώντας και παρατηρώντας αρχίζει η εξερεύνηση του κόσμου της επιστήμης και της τέχνης.
- Νέο έκθεμα “Οδηγώ και περπατώ με ασφάλεια”
Το έκθεμα εστιάζει στη μάθηση και την ανάπτυξη της γνώσης, της επίγνωσης, των δεξιοτήτων και συμπεριφορών, που είναι απαραίτητες για την ασφαλή συμμετοχή στην οδική ασφάλεια.
Η Κυκλοφοριακή αγωγή και ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας αποτελούν το θέμα του νέου εκθέματος. Οι εταιρίες «Αττική Οδός» και «Αττικές Διαδρομές» μοιράστηκαν το κοινό όραμά τους με το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο, για τη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων στη χώρα μας, με την προώθηση της κουλτούρας της οδικής ασφάλειας στην κοινωνία από μικρές ηλικίες. Μια διεπιστημονική ομάδα εργασίας, με παιδαγωγούς και μουσειολόγους από το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο και συγκοινωνιολόγους από τις εταιρίες «Αττική Οδός Α.Ε.» και «Αττικές Διαδρομές Α.Ε.» ολοκλήρωσαν μια άρτια μελέτη εκθέματος, με τις πιο υψηλές προδιαγραφές. Δρόμοι, πεζοδρόμια, διαβάσεις, φανάρια, σήματα της τροχαίας, ένα κουβούκλιο τροχονόμου με τη στολή και τα γάντια του, μια στάση λεωφορείου, ένα ολόκληρο εργοτάξιο με εργαλεία, στολές εργασίας και υλικό οδοποιίας καθώς και αυτοκίνητα με χώρο στάθμευσης συνθέτουν ένα τρισδιάστατο περιβάλλον που προσομοιάζει σε σύγχρονο δίκτυο κυκλοφορίας.
Το έκθεμα απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας από 3 έως 12 ετών, σχολικές ομάδες και οικογένειες. Μικροί και μεγάλοι έχουν τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσουν σε ρόλους πεζών, οδηγών επιβατικών οχημάτων, ασθενοφόρου, πυροσβεστικού ή λεωφορείου, τροχονόμων, εργατών οδοποιίας ή οδοκαθαριστών, να εκπαιδευτούν στην κυκλοφοριακή συμπεριφορά, ώστε να αποκτήσουν ασφαλείς συνήθειες οδικής κυκλοφορίας.
Χορηγός: Αττική Οδός & Αττικές Διαδρομές
- «Σοφίτα: Το σπίτι του προπάππου και της προγιαγιάς»
Στο έκθεμα αυτό ενθαρρύνεται ο διάλογος μεταξύ των γενεών. Μικροί και μεγάλοι χρησιμοποιούν αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου και συλλέγουν στοιχεία για την καθημερινή ζωή στα μέσα του 20ου αιώνα. - «Οι Έτσι και οι Αλλιώς»
Στο έκθεμα μικροί και μεγάλοι αναγνωρίζουν την ομορφιά της διαφορετικότητας, συνεργάζονται και αφυπνίζονται για την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος και ευαισθητοποιούνται στα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, ώστε να λειτουργήσουν ως ενεργοί πολίτες. - «Γεια σου Πυθαγόρα»
Το έκθεμα επιδιώκει, μέσα από το παιχνίδι, να διευρύνει τις γνώσεις των παιδιών πάνω στις γεωμετρικές έννοιες και να ενθαρρύνει τα παιδιά να γνωρίσουν διάφορα γεωμετρικά σώματα με την άμεση επαφή και να πειραματιστούν με τα αντικείμενα του εκθέματος - «Πώς κινούμαι;»
Στο έκθεμα μικροί και μεγάλοι ανακαλύπτουν τη σημασία της σωματικής άσκησης στην καλή λειτουργία του οργανισμού. Έρχονται σε επαφή με τον εαυτό τους, ερευνούν την ανατομία τους και συνδέουν την άσκηση με την ευεξία του οργανισμού.
Στο πλαίσιο της συνεργασίας του Ε.Π.Μ. με τα σχολεία φιλοξενούνται στο Παιδικό Μουσείο της Αθήνας εκθέματα που δημιουργήθηκαν από μαθητές:
Το «Μουσείο των Γραμμάτων» ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 2016, στην Αθήνα, στο 104ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, στους Αμπελόκηπους από την ομάδα των παιδιών της πρώτης (α1) τάξης και τη δασκάλα τους. Αποστολή του είναι να βοηθήσει όλα τα παιδιά που πρωτομαθαίνουν τα γράμματα να τα μάθουν και να τα αγαπήσουν.
Τα Εκθέματα ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΧΕΔΙΑΣΤΕΙ – ΦΙΛΟΞΕΝΗΘΕΙ ΣΤΟ Π.Μ.Α
- Γεια σου, Πυθαγόρα! (1994-1999 & 2008 – 2015)
- Ερευνώ τον φυσικό κόσμο, θεματική ενότητα: Ανακαλύπτω τον εαυτό μου (1994-1996, 1998-1999 & 2001-2002)
- Ερευνώ τον φυσικό κόσμο, θεματική ενότητα: Γνωριμία με το ηλιακό σύστημα (1996-1998)
- Ερευνώ τον φυσικό κόσμο, θεματική ενότητα: Τα δόντια (1998-1999)
- Ερευνώ τον φυσικό κόσμο, θεματική ενότητα: To μάτι (2002-2004)
- Ανακαλύπτω τον εαυτό μου, θεματική ενότητα: Πώς κινούμαι; (2007-σήμερα)
- Η Σοφίτα του προπαππού και της προγιαγιάς (1994-1999)
- Η Σοφίτα (2000- σήμερα)
- Κουζίνα (1995-1999 & 2000-σήμερα)
- Φυσαλίδες (1994-1999, 2000-2004, 2007-2010)
- Έργο Μετρό (1994-1999)
- Hλεκτρονικοί Υπολογιστές (1994-1999)
- Παιχνιδότοπος (1994-1996)
- Παιχνιδότοπος, θεματική ενότητα: το καράβι (1997-1999)
- Οικογενειακό έκθεμα (2000-2001, 2008-2010)
- Παιχνιδότοπος, θεματική ενότητα: Γίγαντες και νάνοι (2001-2003)
- Παιχνιδότοπος, θεματική ενότητα: Χρώματα και σχήματα (2003-2004)
- Παιχνιδότοπος, θεματική ενότητα: Βυθός (2004-2008)
- Παιχνιδότοπος, θεματική ενότητα: Χτίζω και δημιουργώ (2008-σήμερα)
- Γλυκυσματοποιείο Παυλίδη (1994-1995)
- Εργοστάσιο σοκολάτας (1995-1999, 2000-2007)
- Κέντρο Ανακύκλωσης (1994-1996, 1997-2001)
- Ανακύκλωση (2001-2004)
- Συλλογές παιδιών (1994-1999, 2000-σήμερα)
- Συλλογές άλλων μουσείων & ενήλικων συλλεκτών (1994-1999, 2000-2007)
- Διατροφή (2002-2007)
- Πινακοθήκη (1994-1999, 2000-2004)
- Τράπεζα (2000-2004)
- Διάδρομος Πειραμάτων (2002-2010)
- Γείτονες (2000-2002)
- Τα ιάματα του Ασκληπιού (2005-2007)
- Μια μέρα περπατώ (1996-1999, 2000-2002)
- Σκιά (2004-2009)
- Η Αγορά (2007-2008, 2012 – σήμερα)
- Εργοστάσιο (2009-2011)
- Μέσα στο νερό (2010 – σήμερα)
- Παιχνίδια αρχαίων (2012-2014)
- ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΕΚΘΕΜΑΤΑ / ΚΕΝΤΡΑ ΜΑΘΗΣΗΣ
- Ανακαλύπτω το ελαιόλαδο (1997-1998)
- Όνειρα Γλυκά (2000-2001)
- Στοματική κοιλότητα (1994-1997)
- Φωτεινός Παντογνώστης (1994-1999)
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
Το αφιέρωμα είναι ένα σπονδυλωτό εκπαιδευτικό πρόγραμμα γύρω από ένα κεντρικό θέμα που ξεδιπλώνεται μέσα από διαφορετικές, βιωματικές δραστηριότητες σε όλα τα εκθέματα του Μουσείου.
Μια γιορτή που ενισχύει τη συνεργασία των παιδιών με τους γονείς και τους δίνει την ευκαιρία να ανακαλύψουν το Παιδικό Μουσείο της Αθήνας με πρωτότυπο τρόπο!
Παραδείγματα:
- Αφιέρωμα στην αποταμίευση
- Αφιέρωμα στο βιβλίο
- Αφιέρωμα στο πρωϊνό
- Αφιέρωμα στην άνοιξη
- Αφιέρωμα στα Χριστούγεννα
- Αφιέρωμα στην κυκλοφορική αγωγή
- Αφιέρωμα στο μπισκότο